Etnisch-culturele diversiteit: Schoolcultuur, welzijn, motivatie en prestatie.

In dit rapport wordt een studie bij eerstejaarsstudenten uit zes verschillende opleidingen beschreven die als doel had tot een beter begrip van de prestatiekloof tussen studenten met en zonder (recente, niet-West-Europese) migratieachtergrond te komen. Meer bepaald was het doel te weten te komen hoe studenten de schoolcultuur percipiëren en hoe die perceptie hun motivatie, hun welzijn, hun prestatie en de prestatiekloof tussen studenten met en zonder migratieachtergrond beïnvloedt. Daartoe werden op twee tijdstippen data verzameld: aan het begin en op het einde van het academiejaar.

De belangrijkste bevindingen waren de volgende. (1) De perceptie die studenten hebben van de schoolcultuur beïnvloedt de motivatie, het welzijn en het presteren van studenten. De perceptie van pluralisme heeft een positieve invloed op de motivatie, het welzijn en het presteren van alle studenten (en niet alleen dat van studenten met een migratieachtergrond); de perceptie van assimilatie heeft het omgekeerde effect. (2) Goede didactiek komt de motivatie en het welzijn en het presteren van alle studenten ten goede, niet alleen dat van studenten met een migratieachtergrond. Hetzelfde geldt in nog sterkere mate voor de perceptie van een diversiteitssensitieve en inclusieve houding onder docenten. Een dergelijke houding komt het presteren van alle studenten ten goede (en niet alleen dat van studenten met een migratieachtergrond). De aangereikte inhoud heeft wel een effect op de motivatie en het welzijn van studenten maar niet op hun presteren. (3) Wanneer studenten discriminatie ervaren, heeft dit een negatief effect op hun presteren. Dit geldt voor alle studenten, maar studenten met een migratieachtergrond ervaren vaker discriminatie. Daarnaast ervaren ze de schoolcultuur ook sneller als assimilationistisch en ervaren ze hun docenten minder snel als diversiteitssensitief. De prestatiekloof is een gevolg van het feit dat studenten met en zonder migratieachtergrond het schoolklimaat anders beleven. Studenten met een migratieachtergrond presteren nochtans beter wanneer ze zich (kunnen en mogen) identificeren met hun groep van oorsprong.

Wil men de prestatiekloof verkleinen, dan lijkt het onvermijdelijk om simultaan volgende acties te ondernemen. (1) Ontwikkel op een diversiteitsbeleid dat (ook) ruimte biedt voor de (groeps)identiteit van studenten met een migratieachtergrond. (2) Besteed voldoende aandacht aan de didactische principes die docenten hanteren en (vooral) aan de houding die ze zich aanmeten ten aanzien van studenten in het algemeen en van studenten uit kansengroepen in het bijzonder: die houding dient oprecht open en diversiteitssensitief en inclusief te zijn, en dit in het belang van alle studenten. (3) Vang studenten die discriminatie ervaren op.